Depremler Dünyada meydana gelen yerkabuğu katmanlarının parçalanmasından oluşan doğal bir olaydır. Diğer gezegenlerde deprem olup olmadığını hiç merak ettiniz mi? Dünya dışında diğer gezegenlerde deprem olma olasılığına hep beraber bakalım.
Depremler ve gezegenlerde deprem olasılığı
-
Diğer gezegenlerde deprem olup olmama olasılığını anlamak için öncelikle kendi gezegenimizde meydana gelen depremleri anlamak çok önemlidir. Depremler, yerkabuğunda oluşan enerji salınımı sonucu yerin titreşmesi ve sarsılmasına neden olur. Depremler, aslında levhaların çarpıştığı, kaydığı ve ayrıldığı tektonik levha hareketlerinden kaynaklanan bir sismik olaydır.
-
Genellikle deprem denildiği zaman aklımıza Dünya gelirken, diğer gezegenler ve ay da deprem olayını yaşayabilir. Fakat diğer gezegenlerde yaşanması muhtemel olan depremler, oluşum, doğa, bileşim, jeolojik aktivite ve iç dinamikler gibi birçok faktörden dolayı Dünyadaki depremlerden farklı görülür.
Mars depremleri
Kızıl gezegen olan Mars, Güneş’ten dördüncü gezegendir. Bu gezegen, hem bilim adamlarının hem de uzay meraklıları için araştırma ve hayranlık konusu olmuştur. NASA tarafından fırlatılmış olan robotik InSight isimli iniş aracı, sismik olaylar ve Mars jeolojisi hakkında önemli bilgilerin öğrenilmesini sağladı. Marsquake olarak da bilinen yüzlerce Mars depreminin olduğu bu iniş aracı ile tespit edildi. Mars’ta yaşanmış depremler bilim adamlarının Mars’ın içini ve jeolojik süreçlerini anlamaları için önemli veriler sağladı.
Ay depremleri
Ay’da ‘ay depremleri’ olarak bilinen sismik aktiviteler yaşamaktadır. Ay’ın içi zaman geçtikçe soğuyarak yüzeyinde büzülmeye, kırışıklık oluşmasına ve çatlakların belirginleşmesine neden olmuştur. Stres serbest kaldığı zaman ay depremi olma olasılığı artar. 1960 sonları 1970 başlarında Apollo misyonlarının, Ay’ın yüzeyine yerleştirdikleri sismometreler sayesinde bizler Ay’ın sismik aktivitelerini öğrenebildik. Bu sayede ay depremleri hakkında çeşitli bilgilerimiz oldu.
Diğer gezegenler ve uydular
Dünya, Mars ve Ay haricinde, güneş sisteminde yer alan gök cisimlerinden bazıları da sismik aktiviteler gösterdi. Örneğin, Jüpiter’in uydusu olarak bildiğimiz lo, gelgit kuvvetlerinin sebep olduğu ‘ioquake’lerin yol açılmasına sebep olan yoğun volkanik aktiviteler yaşar. Satürn’ün uydusu olan Enceladus uydusu, yüzeyinden su gayzerleri fışkırması ile iç ısının ve potansiyel olarak sismik aktivite yaşanabileceğinin göstergesidir.
