Emre ERGÜL
Ağustos 2021’de Afganistan’ın yönetimini ele geçiren Taliban’ın başı bugünlerde ünlü anlık mesajlaşma uygulaması WhatsApp’la dertte! Nedeni de WhatsApp’ın çatı şirketi Meta’nın, Amerikan yaptırımlarından dolayı Taliban yetkililerinin uygulamaya girişini engellemesi…
Kriz büyük, çünkü özellikle Taliban’ın ülke yönetimini yeniden ele geçirmesinin ardından internet ve 4G’nin Afganistan genelinde genişlemesiyle birlikte WhatsApp, kamunun eli kolu oldu. Devlet daireleri, çalışanlar arasında bilgi yaymak için WhatsApp gruplarını kullanıyor. Yetkililer, gazetecilere bildiri dağıtmak ve resmi tebliğleri bakanlıklar arasında iletmek için WhatsApp gruplarını tercih ediyor.
Güvenlik güçleri, uygulama aracılığıyla telefonlarından IŞİD hücrelerine ya da başka suç ağlarına yönelik baskınları planlıyor ve koordine ediyor. Kısaca WhatsApp, Taliban’ın her şeyi! Taliban’ın WhatsApp imtihanını mercek altına alan ünlü ABD gazetesi New York Times bakın ne diyor: “İki ay önce, Taliban komutanı Habib Rahman Inqayad’a bir IŞİD liderini yakalamak için operasyon emir verildi. IŞİD liderinin yerini bulan Inqayad tam adamlarına WhatsApp’tan konum gönderecekti ki, uygulamaya artık giremediğini gördü.
Üstelik o yasaklı tek Taliban yetkilisi değildi. Askerler, polisler, kamu çalışanları, diplomatlar…” Sistem basit: Meta’nın sahibi olduğu WhatsApp, mesajlaşma uygulamasındaki grup adlarını, açıklamalarını ve grup profil fotoğraflarını tarayarak Taliban içindeki kullanıcıları tespit ediyor ve hesaplarını engelliyor. Yasaklılardan biri de Bağlan eyaletinin polis sözcüsü Şir Ahmed Burhani…“WhatsApp bizim için çok önemli, tüm işlerimiz bu uygulamayla.
WhatsApp yoksa, tüm kamusal ve yaşamsal işlerimiz paralize oluyor” diyor. Soyadını vermek istemeyen Kunduzi isimli bir Taliban askeri de WhatsApp’ın önemini New York Times’a şöyle anlattı: “Savaş sırasında Taliban savaşçıları, hükümetin ileri karakollarına saldırdıklarında fotoğraf çektiler ve bunları üstleri ve isyanın medya kanadıyla WhatsApp’ta paylaştılar.
WhatsApp basit bir araçtı ve eskiden e-posta yoluyla video ve fotoğraf göndermek çok iş ve zaman alıyordu.” Takhar eyaletinin polis sözcü sü Abdül Mobin Safi de şunları ekledi: “Ülkenin üst düzey yönetimnden 50 kişilik bir grubumuz var ve gruptaki 40 ila 45 WhatsApp numarası engellendi. Ben de yasaklandım. Savaş fotoğrafları, yazışmalar… 10 gigabytelık arşivim gitti. Hafızamın yarısını kaybetmiş gibiyim.”
